Chủ nhật vừa rồi, 3-10, mình về lại thăm quê Phù Lãng nhân dịp ông anh họ tân gia. Cứ tưởng lần mới về cách đây 2 năm vậy mà đã hơn 3 năm rưỡi. Đây là một vài bức ảnh:
Các sản phẩm gốm nghệ thuật hiện đại (cái này mới có gần đây sau khi làng nghề được phục hồi):
Công đoạn vẽ màu:
Công đoạn 'chuốt' tạo hình trên bàn xoay, để quay bàn xoay dùng chân để đạp (nhìn cái cẳng chân kìa):
Sản phẩm truyền thống- chum, vại sành (ngày xưa dân Phù Lãng chất lên xe đạp thồ đi đến các vùng để đổi trực tiếp chum-vại lấy thóc, ngô, khoai, sắn...
Các chồng gỗ để đốt lò được xếp ngay ngắn, một hình ảnh đặc trưng có từ lâu:
Chùa Phù Lãng, tên tự Phúc Long mới được xây dựng lại ( dưới sự công đức của một vị cựu Đại tướng người làng); vị sư chủ trì chùa đã 104 tuổi:
Tiểu sành- một sản phẩm truyền thống cùng với chum, vại sành...
Những mái nhà cổ lợp ngói ta ( nhưng bên trong cột, kèo, dui, mè...toàn bằng gỗ) phổ biến của Phù Lãng, giờ đó tìm được bụi tre nào...:
Post lại bài này từ hồi YH!360:
Phù Lãng - quê của Bà Ngoại tôi, nơi tôi cũng đã có nhiều kỷ niệm của thuở ấu thơ, những ngày nghỉ hè. Vậy mà cũng đã vài chục năm mới trở lại.
Một cuốc taxi khoảng 1.15' từ Hà nội về đến Phù Lãng, đường xá tốt kết quả của PMU 18. Sau khi được chỉ dẫn, tôi vẫn nhận ra được khu đất sát mép sông Cầu, nhà của Bà Ngoại tôi ( giờ đã nhượng lại cho người khác ). Nhà cửa xây nhiều hơn nhưng không cảm thấy to và khang trang như thuở trước. Sông Cầu giờ đây dường như cũng nhỏ đi. Có một thời, dân Phù Lãng không chịu nổi cảnh lụt lội hàng năm do vốn dĩ làng nằm ngoài đê nên dân chúng đã phải bỏ làng để di chuyển lên vùng đồi cao hơn ngoài đê. Nay nhờ có thuỷ điện sông Đà nên bớt cảnh lụt lội, mọi người lại kéo nhau về làng, xây dựng lại nhà cửa. Vẫn là cảnh chum sành, vại sành, tiểu sành...những sản phẩm đặc trưng của gốm Phù Lãng được xếp thành chồng như thuở nào nhưng hình như không phong phú bằng...Gốm Phù Lãng bây giờ đã được nâng cấp một bước khi có thêm sản phẩm gốm mỹ nghệ nhưng dường như chất lam lũ vẫn đầy ắp trong các sản phẩm gốm.
Liên tưởng câu thơ của nhà thơ Tế Hanh: " Quê hương tôi có con sông xanh biếc/ Nước gương trong soi tóc những hàng tre...". Vẫn nhớ bên phải nhà Bà Ngoại là một bến nước nhỏ và ở đó có một bụi tre ( bây giờ không còn nữa) và bên trái nhà Bà là một bến nước to mà thuở đó trẻ con thường ra đó bơi lội. Cạnh bến nước này chính là lò gốm của nhà Bà, một lò gốm to chạy dài xuống gần bến sông, thuận lợi cho việc vận chuyển đất sét, củi... cũng như các sản phẩm gốm . " Ngày ấy đâu rồi...!".
Điểm nhấn của Phù Lãng bây giờ chính là ngôi chùa Phù Lãng rất khang trang vừa được xây cất lại và tư dinh của một vị Đại tướng vừa nghỉ hưu. Thế mới thấy các Cụ xưa nói cấm có sai câu nào: " một người làm quan cả họ ( mà ở đây là cả làng ) đựơc nhờ".
Một bữa cỗ quê và rượu ' cuốc lủi ' ngon tuyệt. Dường như mọi người cũng đều mừng và vui vì sự có mặt của tôi... Phù Lãng đang tìm lại chính mình, tìm lại sự sầm uất 'trên bến dưới thuyền' thuở nào nhưng hình như cũng còn xa lắm. " Bao giờ cho đến... ngày xưa..." !
Bài viết của anh giá mà thêm vài tấm ảnh minh hoạ thì tốt biết mấy. Gốm Phù Lãng, em mê lắm! Mấy lần chị em ở phòng rủ nhau đi mà chưa đi được. Em mà đi thể nào cũng tha về đầy nhà cho mà coi.
ReplyDeleteVài chục năm mới trở về thăm quê ngoại, hàng họ không níu kéo, mừng vui mới là chuyện lạ.
ReplyDeleteVâng, giá như có vài tấm ảnh minh họa thì tuyệt vời hơn nữa.
Tham khảo:
ReplyDeleteNằm bên bờ sông Cầu, cách Hà Nội khoảng 50 km và thành phố Bắc Ninh 20km, làng Phù Lãng ngày nay thuộc xã Phù Lãng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một làng nghề nổi tiếng trong và ngoài nước với nghề làm gốm truyền thống.
Cùng với làng Bát Tràng của Hà Nội và làng Thổ Hà của Bắc Giang, làng Phù Lãng được coi là một trong ba trung tâm gốm cổ của người Việt. Một số phát hiện khảo cổ cho thấy gốm Phù Lãng đã xuất hiện vào đời Trần, thế kỷ 13. Hiện nay, gốm cổ của Phù Lãng vẫn hiện diện trong nhiều di tích lịch sử ở châu thổ sông Hồng như các đình, đền, chùa...
Gốm Phù Lãng độc đáo ở chất men màu da lươn, thô mộc, khỏe khoắn, bền bỉ và chứa đựng vẻ đẹp nguyên sơ của đất. Sau những thăng trầm của lịch sử, tưởng chừng đã có lúc tàn lụi, nghề gốm ở Phù Lãng vẫn được duy trì và những năm gần đây có dấu hiệu phát triển lạc quan. Để phù hợp với nhu cầu thị trường, sản phẩm gốm Phù Lãng ngày nay đã có thêm nhiều sự cách tân, nhưng vẫn dựa trên cái xưa hồn mộc mạc của mình.
Một sản phẩm gốm thể hiện được sự lam lũ của con người mơi thực là quý.
ReplyDeleteđúng thế bác Bu ạ, sự lam lũ vất vả nó cũng thể hiện qua từng làng nghề...
ReplyDeletecái ảnh cuối đẹp thế ạh
ReplyDeleteỒ, em fĩx địa điểm này vào list những nơi cần đến từ lâu rồi mà chưa lúc nào đi được. Hy vọng sẽ sớm đến được nơi này!
ReplyDeleteHic, quê trong kí ức chúng ta thường rất rất khác với thực tại. Em giờ về quê cũng thấy dòng sông xưa to lắm sao giờ bé tẹo, đình làng xưa hình như phải hoành tráng hơn bây giờ (dù nó vẫn thế, chẳng đổi khác...)
À, mà câu thơ anh trích trên là của Tế Hanh nhé, không phải Giang Nam
thế a, để anh sửa lại..., nhầm lẫn của tuổi già đang sầm sập đến...
ReplyDeleteTrong nhà anh có sản phẩm của quê ngoại ko anh? Gốm Phù Lãng đang được ca ngợi đấy anh ạ. Ai cũng mong "bao giờ cho đến ngày xưa" là sao anh nhỉ?
ReplyDelete@MTV: có chứ, mấy lọ hoa...còn không có chỗ để chum sành!hức
ReplyDelete